IZ MOJE DUŠE

Maske u Srbiji

dobojka | 25 Januar, 2022 15:12

U narodnoj religiji srba maske i maskiranje tretirani su kao vid komunikacije sa bicima sa

onog sveta odnosno sa precima ili agrarnim demonima ili bozanstvima . Maskirani su bili

medijum izmedju zivih i mrtvih izmedju ovostranog i onostranog . Od njih je prema

verovanjima zavisila plodnost u narednom ciklusu vegetacione i agrarne godine . Nakon

sto maskirani ucesnici sprovedu sve rituale prema propisanom redu verovalo se da doprinose

zastiti kolektiva i pojedinaca od svakog zla . U toku zimskih praznika maske su sacuvale

arhaicnu i formalnu vezu sa starim kultovima dusa predaka i prirode . U najarhaisticne

likove u povorkama ubrajaju se antropomorfno - zoomorfne maske poput buse sa

severa Backe kod Mađara , na istoku su primetne maske vola juzni delovi Banata ,

Grebenac straza u povorkama fasangi kod Rumuna i Srba pa dalje linijom prema

Bugarskoj do predela Leskovacke Morave u povorkama surovara i koledara kod Srba .

Zoomorfne maske poput jelena , koze , ovce , rode , medveda , vuka karakteristicne

su za agrarne zajednice . Maska jelena je sacuvana kod stanovnistva u jugoistocnim

delovima Banata i predelima Kljuca i Negotinske krajine . Religijska komunikacija koja

se uspostavlja pomocu maskiranih ucesnika povorke davno je napustena i danas nije

moguce govoriti o survivalima proslosti u inkarnaciju dusa predaka ili agrarnih bozanstava .