IZ MOJE DUŠE

Aleksandar Lifka bio je pionir kinematografije u Srednjoj Evropi .  Od 1900 godine osim 

prikazivanja filmova u svom putujucem bioskopu bavi se i snimanjem filmova kao i 

komponovanjem filmske muzike . Aleksandar Lifka od majke Ernestine i oca Karla rodjen je na

porodicnoj turneji u Brasovu gde je porodica nastupala sa svojim putujucim panoptikumom . 

U 19 . veku panoptikum nije samo bio izlozba koja je prikazivala vostane figure slavnih licnosti

i savremenika tog doba vec slicno muzeju putujuci spektakl u kome su se zainteresovani ljudi

mogli upoznati sa dalekim kulturama , prirodnim vrednostima , novim naucnim otkricima , itd.

Od rane mladosti Aleksandra Lifku zanimaju novotarije pogotovo laterna magika i kromatrop 

koje su bile pretece kinematografa . Po zavrsetku skolovanja uz podrsku porodice Aleksandar

Lifka odlazi u Pariz i od nasledjenog novca kupuje svoju prvu kameru marke Pate . Te iste

godine snimio je cara Franca Jozefa i caricu Elizabetu kada su posetili grad Gedele . Navodno

je 40 metara dug filmski snimak privukao paznju Naucnog filmskog pozorista Urania iz 

Budimpeste koje ga je primilo za saradnika a kasnije uticalo da otvori prvi stacionirani 

bioskop u Subotici . Kao zvanican pocetak prikazivanja filmova od strane Aleksandra Lifke 

uzima se 1900 godina tacnije 1901 godina kada je osnovan jedan od najvecih putujucih 

bioskopa Elektro bioskop Lifka ciji se vlasnik Aleksandar Lifka a sa kojim je porodica Lifka 

prikazivala filmske predstave po raznim gradovima . U bivsoj zgradi hotela Hungarija u 

Subotici Aleksandar Lifka je 1910 godine zapoceo preuredjivanje prostorija za prikazivanje

filmova a 1911 godine prvi stacionirani bioskop pod imenom Bioskop Lifka poceo je sa 

radom . U medjuvremenu se ozenio Suboticankom Erzebet Bek sa kojom nije imao dece . 

U Jugoslovenskoj kinoteci u Beogradu cuva se pet filmova koje je snimio Aleksandar Lifka 

Samo jedan deo filma dug svega 10 centimetara cuva se u Lifkinoj zaostavstini u Gradskom

muzeju u Subotici . Taj deo filma je svedocanstvo o njegovim snimateljskim aktivnostima 

u godinama Prvog svetskog rata .  

U selu Kostajniku kod Krupnja proslavljen je jubilej 10 godina od ostecenja hrama posvecenog

svim svetima koji je osvestao episkop šabacki Lavrentije . Rec je o replici crkve brvnare u 

Dobrom potoku kod Krupnja u okviru duhovno kulturnog i istorijskog kompleksa koji je podigao

prota Aleksandar Đurdjev . Bas ovaj vredni daroviti i obrazovani svestenik osmislio je i dao 

doprinos da bogomolja bude podignuta uz pomoc mestana i dobrotvora Rađevaca koji ne 

zive u zavicaju poput Zorana Markovica , i radjevskih unuka poput akademika Milosa 

Dragova Markovica cija je majka Rosa Krupanjka a njeni koreni su iz Kostajnika . U Kostajniku

je nekada bilo 300 rudara dok rudnici antimona nisu napusteni . Sada selo ima samo oko 100

policajaca rasutih po Srbiji mnogo vise nego sto ima stanica u Krupnju .  

Nikola Kavaja vio je srpski aktivista i antikomunista poznat po otmici aviona Ameriken Erlajnsa

293 . Rodjen je u Peci od oca Mitra i majke Milje rodjene Čadjenovic . Kavaje poticu iz Dobrskog

sela kod Cetinja . Prvenstveno su se zvali Radisici ali su zbog krvne osvete promenili u Kavaje . 

Jedan od brace Radisica ubio je turskog bega pa je morao pobeci kako bi spasio zivot . Kada se

situacija smirila vratio se u Dobrsko selo pa su ga prozvali Kavaja i od tada postoje dva bratstva

bratstvo Kavaja i Radisica koja su u krvnom srodstvu . Kavaja je upucen u vojnu sluzbu u 

Sombor . Posle saznanja da su mu braca odvedena na Goli otok pridruzio se tajnoj 

antikomunistickoj grupi koja je bila organizovana u kasarni JNA u Somboru . Jedan od prvih 

zadataka bio je da napise na spoljnjem zidu zgrade Smrt Josipu Brozu Titu u Komunistickoj

partiji Jugoslavije . Komunisticke vlasti su ga hapsile pri pokusaju da pobegne u Austriju 

. Vojni sud pete armijske vlasti u Ljubljani ga je osudio na 18 i po godina zatvora . Posle 

odsluzene kazne Kavaja je prilikom prebacivanja iz Maribora na Goli otok pobegao i nasao

se u Austriji . Po nalogu CIA bio je pratilac kralja Petra II Karadjordjevica prilikom svakog

njegovog biravka u Americi i to punih sedam godina od 1964 do 1970 . Kavaja se saglasio 

na jedan od najvecih zadataka koji je imala CIA da izvrsi atentat na Josipa Broza Tita . 

Broz je putovao u Brazil Kavaja ga je pratio ali šanse su bile osujecene posto je Broz

ostao u rezidenciji tokom celog boravka . Kavaja je 1971 godine prismotrio Kemp Dejvid 

prerusen u policajca drzave Merilend po naredbi da ubije Broza koji je bio u poseti 

predsedniku Sjedinjenih Americkih Drzava Ričardu Niksonu . Jos jedanput bio je osujecen 

posto je Broz i ovaj put ostao u rezidenciji tokom celog boravka . Kavaja je bio znacajna 

licnost i jedan od osnovaca grupe Srpski oslobodilacki pokret otadzbina . Godine 1978 

Kavaja i Stojiljko Kajevic bili su uhapseni u Njujorku . Kavaja je oslobodjen jer je za njega 

placena kaucija u visini od 250 . 000 dolara i posle posete porodici u Njujorku brzo je 

izveo akciju otmice americkog putnickog aviona boing 727 . Osudjen je u Sjedinjenim 

Americkih Drzavama na kaznu zatvora od 65 godina . Bio je u zatvoru od 1979 do 1997 i

pusten je na uslovni dopust sve do 2019 godine . Kratko je bio uhapsen u akciji Sablja 1 

aprila 2003 godine . Umro je 2008 godine u svom stanu u Beogradu a sahranjen je na 

Cetinju po sopstvenoj zelji .  

Secanja na pocetke jedinstvene organizacije pletilja iz Sirogojna danas cuva muzej pletilja

otvoren 2008 godine . U ovom prostoru je kroz autenticne snimke modnih revija , modne 

fotografije iz 70 - tih i 80 tih godina , novinske clanke , pisma predstavljena prica o odeci 

kojoj su se divile Nensi Regan , Raisa Gorbacov , Liv Ulman , islandska predsednica i

britanska kraljica . Brojne nagrade koje su modne kreatorka Dobrila Vasiljevic Smiljanic i 

pletilje iz Sirogojna dobile za stvaralastvo pored modnih priznanja sadrze i priznanja za 

doprinos za razvoj Zlatiborskog kraja . U najznacajnije nagrade spada i Zlatni paun iz 1972

godine kao i dve zlatne kosute beogradskog sajma mode iz 1983 i 1984 godine . Kroz 

kontakte sa pocasnim konzulom Jugoslavije na Islandu Milutinom Kojicem krajem 60 tih

godina zapocet je uvoz prediva sa ovog vulkanskog ostrva . Organizovana proizvodnja 

pletene odece u domacoj radinosti omogucila je prekretnicu u zivotu zlatiborskih zena i

promenu njihove tradicionalne uloge ogranicene na brigu o domacinstvu i deci . Organizacija

pletilja predstavljala je osnov za razvoj Sirogojna i citavog zlatiborskog kraja . Danas je 

Sirogojno jedna od najposecenijih turistickih destinacija u Srbiji . Muzej narodnog 

graditeljstva Staro selo osnovan je u okviru organizacije pletilja a 1992 godine postao 

nezavisna kulturna institucija pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture .  

Mija Seferovic Slavuj bio je jedan od prvih srpskih virtuoza na violini jedan od najpoznatijih

violinista svog vremena . Mija je poreklom bio turski Ciganin i pravo ime mu je bilo Muja . 

Rodjen je 1860 godine u Jagodini . Otac mu je bio cuveni zurlas Sefer od koga je jos u ranom

detinjstvu naucio orijentalne melodije i igre . Ali od njega je postao pravi majstor tek kada je

u Srbiju dosao iz Madjarske ondasnji nadaleko poznati madjarski ciganin svirac Ferdinand sa

svojim dobro sklopljenom svirackom druzinom . Kada je Ferdinand stigao u Mijino rodno mesto

Jagodinu , Mija ga je zamolio da ga primi u njegov orkestar sto je Ferdinand kada je video 

kakav je svirac odmah odobrio i primio ga za drugog violinistu tercaša . Napustivsi zbog 

majcine bolesti tu druzinu Mija je nesto kasnije osnovao sopstvenu proslavljenu sviracku

druzinu sastavljenu od svojih rodjaka dobrih jagodinskih muzikanata .  Najbolji tercas bio

je njegov brat od strica Koja Janic a najbolji begešar rodjak Mija Suljic . Mijina sviracka 

druzina pocela je odmah izlaziti na glas ne samo u Srbiji vec i u Rumuniji , Bugarskoj , 

Turskoj , Sremu , Backoj , i Banatu . Zaradjivao je dobro i nije bilo retko da se vracao 

kuci kako je on govorio s pun ćemer zuti dukati . Stekao je i kucu u Jagodini i ziveo bolje

od obicni cigani sviraci . U kuci je imao punu kolekciju violina bio je izvanredan majstor za

opravke muzickih instrumenata . Umro je 1916 godine u dosta velikoj bedi i sahranjen na

muslimanskom groblju . Njegova supruga Biserka sahranjena je 1932 godine na starom 

groblju zbog izmestanja muslimanskog groblja . Poslednje njihovo dete inace 22 po redu 

umrlo je 1950 godine . 

Moderna tehnologija ucinila je zivot puno laksem na mnogo nacina . Ljudima je danas sve 

dostupnije a tehnologija se razvija i dalje . Ali starije generacije cesto kazu da mladi ljudi 

neke stari nece moci da dozive upravo zbog moderne tehnologije . Izlazci u bioskop . Danas 

imamo jako lijepe bioskope sa raznim sadrzajem ali mladi ljudi nikad nece znati kako se nekada

odlazilo u bioskop . Da bismo znali sta se emituje u koje vrijeme morali smo da procitamo 

novine , nazovemo bioskop ili jednostavno se pojavimo da vidimo sta se nudi . Fiksni telefoni

su bili sve . Bilo je veliko zadovoljstvo spustiti slusalicu nakon frustrirajuceg razgovora . 

Automobili su nekada bili manji i sporiji . Hodanje , prelazak preko ulice i voznja bicikla bili

su puno sigurniji u to vrijeme . Snimali smo pjesme na radiju a potom ih preslusavali . 

Bilo je zabavno cekati da puste omiljenu pjesmu . Čitali smo papirne knjige isli peske po

njih u biblioteku ili knjizaru .  

Ti mi se tako svidjas , tako mi se svidjas , tako lepo pricas , tako mi se svidjas . Zasigurno ste

nekada pevusili ove stihove makar dok ste slusali Dzakartu na radiju . Spomenuta grupa 

Dzakarta je za divno cudo jos na neki nacin ziva . Njihov period bio je od 1981 do 1988 godine . 

Osnivac ove grupe Jane Parđovski poginuo je 2011 godine na pruznom prelazu u Vrcinu . 

Grupa Divlji andjeli je osnovana 1982 godine a mnogo ljudi je ucestvovalo u njenom radu . 

Osnivaci su gitarista Dragan Đorđevic vokalista Nebojsa Savic Boca , bas gitarista Dejan 

Lalevic i bubnjar Miroslav Lekic Šiki . 

Grupa Slomljena stakla osnovana je 1983 godine a njihov prvi album nosio je naziv Psiho 

klub . 

Ova grupa nije okupljena u skolskoj klupi vec u kafani Veciti mladozenja na Vracaru . Tri 

devojke razbarusene kose sa izrazenom sminkom sa osmehom poziraju iznad strasnih i 

smesnih naslikanih mitskih bica . One su zaludele Beograd svojom laganim uzurbanim 

ritmom i provokativnim vokalom . To su bile Šizike - Jasmina Brankovic , Jasna Dimitrijevic

i Ljiljana Dimitrijevic . 

Njihov jedini album izasao je 1984 godine a 2016 objavljen je album gotovo istovetnog izgleda

a na kome su dodane pesme i grupe Data . 

Grupa DATA je potpuno zaboravljena beogradska grupa koju su osnovali Zoran Jevric i 

Zoran Vracevic . 

Sanjas li u boji smatra se prvom elektronskom pesmom u bivsoj Jugoslaviji . To je delo 

grupe Beograd koja je osnovana krajem 1980 godine a bend su cinili Slobodan Stanic 

Gricko i Ljubodrag Bubalo Ljuba . 

Rezervni tocak je bivsa bosanskohercegovacka grupa iz Doboja osnovana 1982 godine . Nastala

je nakon sto su dobojsku grupu Tok zivota napustili bubnjar Vukic Raspopovic i basista Slavko 

Rebic . Prvi album pod nazivom Miris zene i benzina snimljen je 1982 godine u Beogradu u

studiju Ence Lesica . Objavila ga je kuca Diskos iz Aleksandrovca . Posebno se istakla pjesma 

na albumu TI si zena koja grabi od zivota za koju je muziku napisao Antonio Kuffner a tekst

Dusko Trifunovic . Krajem 1982 godine Senad Lokic napusta grupu i umjesto njega dolazi 

Samir Šestan koji je od 1981 do 1982 takodje svirao u grupi Tok zivota . Samir je muzicki

dosta naucio od vodje grupe tok zivota Vladimira Vukojevica . Antonio Kuffner i Samir 

Šestan zajedno su napisali pjesme za drugi album grupe Rezervni tocak pod nazivom 

Poslije tebe na kojem je primjetan zaokret ka modernijim pop rok aranzmanima . Dobio

je ime po istoimenoj pjesmi Samira Šestana . Snimana je krajem 1983 i pocetkom 1984 

godine u studiju Aquarius koju objavljuje izdavacka kuca Diskos iz Aleksandrovca . Za 

njihov treci album Zvizduk sa ulice programiranje i usluge sviranja klavijatura obavio je 

Laza Ristovski a objavila ga je izdavacka kuca Diskont iz Sarajeva . Asim Kapetanovic 1985

napusta bend Rezervni tocak a na mjesto vokalnog soliste dolazi Nermin Memisevic . Te iste

1985 godine Samir Šestan dobija ponudu da svira u sarajevskoj rok grupi Divlje jagode .

On i zvanicno prelazi u Divlje jagode ali i dalje pomaze grupu Rezervni tocak . Radi na 

cjelokupnom muzickom materijalu za novi album . Clanovi grupe ga salju u Beograd opet u

studio Aquarius da se kvalitetno tonski obradi novi album . Medjutim u toku tog rada dolazi

do nesuglasica jer su ostali muzicari iz grupe Rezevni tocak odbili njegov predlog da na 

albumu gostuju i drugi muzicari . Rad na ovom albumu je prekinut i nakon nekog vremena

grupa Rezevni tocak prestaje sa radom . 

• Početna strana
• Arhiva
• Fascikle
• Linkovi
• Administracija

• Tragedija u fabrici Grmeč
• Restoran Trandanfilovic
• Sima Nesic
• Djojleni
• Vandjel Toma
• Kleopatra Karadjordjevic
• Golub Janjic
• Babet Bahmajer
• Miloje Vasic
• Siromasni delovi Beograda

• Generalna [792]

• RSS 0.90
• RSS 1.0
• RSS 2.0
• Atom